Cá Còi hay còn được gọi là cá leo cây, cá Thòi Lòi, loài cá kỳ lạ biếtleo cây, "đi bộ" ở Thanh Hóa, là loại đặc sản nổi tiếng tại ThanhHóa. Loài cá này có cấu tạo khá đặc biệt khi vừa có mang, vừa có phổi để thở.Do đó, chúng có thể bơi lội dưới nước và đi bộ trên cạn, thậm chí còn biết leotrèo. Chúng đào hang để lặn sâu dưới nước, trốn tránh kẻ thù. Khi thủy triềurút xuống, cá Còi ngoi lên khỏi mặt bùn để đi kiếm ăn và nằm phơi nắng. Loài cá được mệnh danh là “độc lạnhất hành tinh” được ngư dân đánh bắt để chế biến.
(Ảnh: Nga Thành - Nga Sơn - ThanhHóa)
CáCòi trưởng thành có chiều dài từ 10-15cm, phần đầu nhìn gần giống cá trê vớiđôi mắt lồi, hàm răng sắc bén. Lớp da bên ngoài có màu đen, trơn bóng, nhìn hơigiống cá bống. Điểm đặc biệt của cá còi là đôi vây trước khỏe và linh hoạt, cóthể giúp chúng "đi bộ" trên mặt đất hoặc lèo cây.
CáCòi khá nhát gan, sẽ chui ngay vào hang nếu thấy tiếng động bất thường. Do đó,người dân săn bắt cá Còi không dễ dàng. Cá thường trú ngụ trong bãi bùn lầy cóđộ sâu 40 - 60 cm. Ngoài việc bắt cá bằng tay không, người dân còn có thể dùnggậy, lưới hoặc một số loại bẫy khác.
CáCòi thường xuất hiện nhiều từ tháng Giêng âm lịch đến hết tháng 5 hàng năm. Đâycũng là thời điểm cá sinh sản mạnh nhất, thịt có chất lượng ngon nhất, hấp dẫnnhiều ngư dân đánh bắt. Cá mua về có thể chế biến thành nhiều món như hấp,nướng, nấu canh chua... Thịt cá Còi thơm béo, được đánh giá là ngon hơn cả thịtlợn. Do đó, cá Còi luôn là đặc sản nổi danh Thanh Hóa, ai đến cũng muốn nếm thửmột lần. Người địa phương có câu "Cá còi ăn với khoai lang, Khen ngonlà đúng người Nga Sơn", với cách chế biến của nhà nghèo là kho mặn, ăncùng khoai lang.
Cá Còi nướng muối (Ảnh: Ẩm thựcnguồn suối)
NgoàiThanh Hóa, cá Còi còn là đặc sản của nhiều ở khu vực Cà Mau. Nếu có dịp ghé quahai địa danh này, du khách nhất định không nên bỏ qua món ăn độc lạ, bổ dưỡngtheo cách chế biến riêng của người dân mỗi địa phương.
Vũ Thị Ngời
