Làng Lập Thắng, thuộc xã Thạch Lập, tỉnh Thanh Hóa, là một điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn, nơi du khách có thể hòa mình vào vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và khám phá nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Mường. Những năm gần đây, nhờ những nỗ lực trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, Lập Thắng đã trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch của tỉnh, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Nằm giữa những dãy núi cao sừng sững và hệ sinh thái rừng phong phú, Lập Thắng sở hữu khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Một trong những điểm nhấn nổi bật là đồi Hích – được ví như “Tà Xùa” hay “Đà Lạt của xứ Thanh” bởi biển mây kỳ ảo vào mỗi sớm mai, rất thích hợp cho các hoạt động cắm trại, dã ngoại, trekking. Du khách còn có thể khám phá hang Gió – hang động nguyên sơ mang vẻ đẹp tự nhiên thuần khiết; thác Khe Cha với làn nước trong vắt, mát lạnh; hay hang Quăn – gắn liền với truyền thuyết về nghĩa quân Lam Sơn, mang đậm giá trị lịch sử và tâm linh.
Đồi Hích - Điểm săn mây lý tưởng (Ảnh: Lê Kim Hương)
Làng hiện có 143 hộ dân, chủ yếu là người Mường, trong đó hơn 80% vẫn gìn giữ các ngôi nhà sàn truyền thống gần trăm năm tuổi – không chỉ là nơi sinh sống mà còn là biểu tượng của văn hóa, tín ngưỡng, được phản ánh sinh động trong sử thi “Đẻ đất, đẻ nước”. Du khách đến đây có thể trải nghiệm đời sống bản địa qua các homestay cải tạo từ nhà sàn, hòa mình vào những hoạt động văn hóa của địa phương như hát sắc bùa, trình diễn cồng chiêng, hát ru, hát xường giao duyên… Đặc biệt, lễ hội Pồn pôông với điệu múa bên cây hoa bông là một trong những trải nghiệm văn hóa khó quên.
Múa cây bông” có nguồn gốc từ Lễ hội Pồn Pôông của đồng bào Mường (Ảnh: Việt Hoàng)
Hiện nay, hơn 20 hộ gia đình người Mường trong làng đã tích cực đầu tư, gìn giữ và khai thác các ngôi nhà sàn để phát triển mô hình homestay, phục vụ nhu cầu lưu trú và trải nghiệm của du khách. Bên cạnh đó, làng Lập Thắng còn nổi tiếng với nền ẩm thực đậm đà bản sắc Mường như cơm lam, xôi nếp hạt cau, canh đắng, cá đồ đu đủ, thịt muối chua, canh môn da trâu, chả lá bưởi, cá ướp chua, rau đồ thập cẩm, lợn cỏ, gà đồi, khoai mán, thịt trâu nấu lá lồm, măng đắng rừng... Tất cả đều được chế biến theo cách riêng của người Mường, vừa mộc mạc vừa đậm đà hương vị núi rừng.
Hát “Sắc bùa” là nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường làng Lập Thắng (Ảnh: Việt Hoàng)
Lễ hội Mường Lập là dịp quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân, tổ chức vào mùng 7 tháng Giêng hằng năm để tưởng nhớ vị thành hoàng – người có công lập nên Mường Lập. Các nghi thức như rước kiệu, phát lộc đầu năm, dâng mâm cỗ, cùng các trò chơi dân gian như ném còn, đánh cù thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Ngoài ra, làng còn lưu giữ nhiều nghề truyền thống như đan lát, mộc, dệt thổ cẩm, cùng các phong tục đặc sắc như làm vía cho cháu ngoại, làm vía kéo si cho người cao tuổi…
Làng văn hóa du lịch cộng đồng Lập Thắng là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên, yêu văn hóa bản địa và mong muốn tìm kiếm sự yên bình, mộc mạc. Với sự hòa quyện giữa cảnh sắc núi rừng, di sản văn hóa Mường và lòng mến khách chân thành của người dân, nơi đây chắc chắn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên. Nếu có dịp ghé Thanh Hóa, đừng quên khám phá “viên ngọc quý” mang tên Lập Thắng.
Lời khuyên cho du khách
- Thời điểm lý tưởng: Từ tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch để tham gia lễ hội Pôồn Pôông hoặc sáng sớm để ngắm biển mây tại đồi Hích.
- Chuẩn bị: Mang theo giày dép phù hợp cho trekking, đồ cắm trại, áo ấm nếu muốn trải nghiệm qua đêm tại đồi Hích.
- Di chuyển: Du khách có thể đến làng Lập Thắng theo đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 15…
- Lưu ý: Tôn trọng văn hóa địa phương, đặc biệt khi tham gia các nghi thức tâm linh hoặc nghỉ tại nhà sàn.
Biên tập: Nguyễn Việt Hoàng
Ảnh: Việt Hoàng, Kim Hương
