Lễ hội Nàng Han ở bản Lùm Nưa, Mường Chiếng Ván (xã VạnXuân, huyện Thường Xuân) là một trong những lễ hội cổ truyền đặc sắc của đồngbào Thái,mang đậm giá trị lịch sử gắn liền vớivị nữ anh hùng của người Thái - Nàng Han.
Vùng đất Mường Chiếng Ván, có người con gái không chỉ đẹpngười, ngoan nết mà còn thông minh, giỏi võ nghệ tên gọi là Nàng Han. Khi giặckéo đến tàn phá, Nàng Han đã giấu song thân, giả nam nhi để gia nhập đội quân củaMường Tạo về kinh thành ứng thí. Nàng được triều đình giao thống lĩnh một đạoquân về quê đánh giặc. Nhờ tài thao lược lại chuyên cần luyện tập, đội quân củanàng đánh đâu thắng đó. Sau trận đánh lớn giành thắng lợi, Nàng Han ra sông tắm,đám tàn binh còn sót lại phát hiện ra vị tướng oai phong lúc xung trận hóa ralà một nữ nhi nên hò reo xông tới. Cả thẹn, Nàng Han đã vung gươm giết giặc vàhy sinh anh dũng.
(bàTày đang làm lễ tế. Ảnh nguồn Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa)
(cácbà Tày buộc chỉ cổ tay cầu mong sự may mắn cho người dân về dự lễ hội. Ảnh nguồnSở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa)
Hàngnăm,vào ngày mùng 5 tháng Giêng,cộng đồngngười Thái ở Mường Chiếng Ván đã tổ chức lễ hội Nàng Han để tỏ lòng cảm phục vàbiết ơn người thiếu nữ anh hùng cứu dân, cứu nước. Ngoài giá trị về mặt lịch sử,văn hoá, lễ hội Nàng Han còn thể hiện được giá trị khoa học thông qua việc lưugiữ và bảo tồn trang phục (trang phục, đạo cụ thực hiện các nghi lễ), chữ viết(chữ viết cổ để lưu giữ những bài khấn, bài cúng), ngôn ngữ (tiếng Thái đượcdùng để hành lễ), tri thức dân gian (sự hiểu biết về môi trường tự nhiên, conngười để giao tiếp với thần linh), văn hóa dân gian (các huyền thoại về NàngHan, Nàng Tóc Thơm)… của tộc người Thái.
Ngày10/11/2023, Bộ Trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số3417/QĐ-BVHTTDL công nhận lễ hội Nàng Han là Di sản văn hóa phi vật thể quốcgia. Trải qua thời gian dài, Lễ hộiNàng Han vẫn giữ được tính nguyên bản, góp phần làm đa dạng, phong phú làm chovăn hóa Việt Nam thêm đa dạng, phong phú và nhiều màu sắc.Trong chuyến du xuân lên Hồ Cửa Đạt, dukhách đừng quên ghé qua tham gia Lễ hội Nàng Han nhé.
HảiVân
