Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên tỉnh Thanh Hóa từ lâu đã được biết đến như một kho tàng sinh thái quý giá của vùng Bắc Trung Bộ, nơi quy tụ hệ sinh thái rừng đa dạng và phong phú bậc nhất khu vực. Với tổng diện tích hàng chục nghìn ha, nơi đây được xem là “ngôi nhà xanh” của nhiều loài động - thực vật quý hiếm, trong đó có những loài ghi tên trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới.
Cây sa mu hàng nghìn năm tuổi trong Vườn quốc gia Xuân Liên (Ảnh:Nguồn Internet)
Ngày 05/02/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 400/QĐ-UBND về việc phê duyệt chuyển hạng Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên thành Vườn quốc gia Xuân Liên - Vườn quốc gia thứ 35 của cả nước. Đây là dấu mốc quan trọng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để Xuân Liên thu hút các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước cho hoạt động nghiên cứu khoa học, bảo tồn, cũng như khai thác các giá trị sinh thái, cảnh quan thiên nhiên giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050, mở ra một cơ hội để Thanh Hóa phát triển du lịch sinh thái, du lịch học thuật và khám phá trải nghiệm, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc miền núi.
Vườn quốc gia Xuân Liên với tổng diện tích quản lý 25.601,98ha, thuộc địa bàn 6 xã: Bát Mọt, Yên Nhân, Lương Sơn, Vạn Xuân và xã Thường Xuân (thị trấn Thường Xuân cũ). Trong đó, diện tích đất rừng đặc dụng chiếm 23.816,23ha, được quy hoạch thành 3 phân khu chức năng: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt 10.869,18ha, phân khu phục hồi sinh thái 10.393,38ha và phân khu dịch vụ-hành chính 2.553,67ha. Ngoài ra, còn có 912,37ha rừng sản xuất và 873,38ha đất bán ngập nước thuộc vùng Hồ Cửa Đạt - một công trình thủy lợi trọng điểm mang ý nghĩa đặc biệt về an ninh nguồn nước và quốc phòng.
Hồ Cửa Đạt - công trình thủy lợi trọng điểm (Ảnh:Nguồn Internet)
Vườn quốc gia Xuân Liên được thành lập với nhiều chức năng quan trọng, trong đó tập trung vào việc bảo vệ tính nguyên vẹn của các hệ sinh thái rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và nguồn gen sinh vật. Đặc biệt, khu vực này đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và đảm bảo ổn định nguồn nước cho Hồ Cửa Đạt - công trình thủy lợi trọng điểm mang ý nghĩa chiến lược trong bảo đảm an ninh nguồn nước và quốc phòng khu vực.
Để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược, Vườn quốc gia cũng sẽ triển khai 6 chương trình hoạt động chủ yếu, bao gồm: bảo vệ tài nguyên rừng và bảo tồn đa dạng sinh học; phục hồi hệ sinh thái rừng; nghiên cứu khoa học, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; phát triển du lịch sinh thái và chi trả dịch vụ môi trường; đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và trang thiết bị phục vụ quản lý bảo vệ rừng; hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đệm.
Không chỉ là "lá chắn xanh" bảo vệ môi trường, Vườn quốc gia Xuân Liên còn mang sứ mệnh trở thành điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, gắn kết với giáo dục cộng đồng và nâng cao nhận thức bảo vệ thiên nhiên. Bên cạnh đó, các thôn, bản vùng đệm cũng sẽ được hưởng lợi từ các chính sách phát triển, góp phần cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, gắn với yêu cầu giữ gìn quốc phòng - an ninh khu vực biên giới./.
BT: Lê Lan
Ảnh:Nguồn Internet
