Du thuyền hồ Cửa Đạt: Hồ Cửa Đạt được hình thànhtrên dòng Sông Chu bắt nguồn từ vùng núi Houa nước bạn Lào, sông Chu dài 325km, phần chảy ở Việt Nam là 160 km, tại ngã ba sông Chu – sông Đặt dòng sôngChu được ngăn dòng tạo nên hồ Cửa Đạt với diện tích lưu vực rộng 3.300ha, dungtích 1,5 tỷ m3 – tạo nên một đại dương xanh nơi hội sơn tụ thủy, thắng tích,cảnh đẹp mê hồn. Với dịch vụ thuyền du lịch (hiện có 06 tàu), khi du thuyềntrên hồ Cửa Đạt du khách có thể cảm nhận được sự hội tụ đầy đủ nét đẹp thiênnhiên với cây cối, núi đồi, sông nước, hang động cảm nhận được sự hiền hòa củanước hồ Cửa Đạt trong xanh và êm dịu, thưởng thức không khí trong lành, tắmnắng thư giãn, thăm thú cảnh thiên nhiên hai bên bờ tuyệt mĩ. Du thuyền 10kmthưởng ngoạn cảnh sắc hồ Cửa Đạt và dã bộ 300m để khám phá thác Yên chứng kiếnsự hùng vĩ khi đổ nước tung bọt trắng xóa ví như dãi lụa trời phơi trắng, tiếptục len lỏi trong ngút ngàn của rừng xanh, thác Yên lại trở nên hiền hòa thơmộng như mái tóc dài của nàng sơn nữ nơi vùng sông nước miền rừng là một điểmchụp ảnh đẹp thu hút các bạn trẻ. Đến đây, hãy một lần trải nghiệm thác Yên,thử một lần quyện mình cùng với thiên nhiên, thử một lần đắm mình trong dòngkhoáng mát lạnh để được tẩy trần, gột sạch những buổn bực, bạn sẽ thấy hồn mìnhthư thái, trong veo và thanh thản lạ thường.
Khám phá thác Thiên Thủy, mở tầm mắt chứng kiếnnước trắng xóa từ trên cao đổ xuống như một dải lụa nằm vắt trên vách đá cheoleo giữa đại ngàn xanh của rừng nguyên sinh trên địa phận hành chính thôn Quặn,xã Vạn Xuân, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Là một phần của quần thể dulịch sinh thái, thác Thiên Thủy nằm giữa khung cảnh hoang sơ và hùng vĩ cùngkhí hậu trong mát của rừng nguyên sinh, xung quanh thác là khu rừng gần như vẫncòn nguyên vẹn nét đẹp hoang sơ với diện tích gần 1.000ha. Nhiều cây cổ thụ quýhiếm như Sến mật, Táu mật hàng nghìn năm tuổi. Để tiếp cận thác Thiên Thủy, dukhách sẽ đi xe máy xuyên qua bóng râm âm u của những tán cây rừng theo conđường uốn lượn gần 5km, dừng chân, tiếp tục dã bộ với những bậc thang đổ bêtông hơn 1km dòng thác tráng lệ sẽ hiện ra trước mắt. Thác Thiên Thủy mang đếncho bạn một sự thích thú lạ thường. Khung cảnh nơi đây quả là tuyệt diệu. Nhữngdòng nước trải rộng gần 300m trắng xóa đổ xuống từ trên 300m thẳng đứng, quanhthác là những bông hoa dại màu tím, vàng li ti chen nhau mọc trên những váchđá, những thân cây rù rì hàng trăm năm tuổi. Dưới chân thác gập ghềnh là nhữngcây cầu nhỏ bắc ngang những mỏm đá. Bước chân qua cầu, bạn có thể cảm nhận cáilạnh ngọt ngào của vô số hạt bụi nước nhỏ li ti thấm qua làn áo. Từ đỉnh thácnhìn xuống, những hạt nước bụi phản chiếu ánh mặt trời thành chiếc cầu vồng lấplánh bắc ngang qua ghềnh đá càng làm cho cảnh vật thêm phần lung linh, huyềnảo.
Du lịch văn hóa tới bản Vịn (thuộc xã Bát Mọt) cáchTrung tâm du lịch Xuân Liên 85km theo Quốc lộ 47 về phía Tây, bản Vịn hiện lênmờ ảo giữa ngút ngàn của núi rừng; gần hơn là bản Mạ (thuộc xã Xuân Cẩm) cáchtrung tâm du lịch Xuân Liên 3km, tản bộ qua cầu treo nối hai bờ sông Chu, bảnMạ như món quà của núi rừng dành tặng những ai yêu thích sự bình yên, tĩnh lặngđể cùng hoà mình vào không gian khoáng đạt cùng nếp sống chân mộc của ngườiThái nơi đây. Đều có tuổi đời trên 300 năm, với 100% là người Thái đen sinh sống đời này qua đờikhác với nghề trồng lúa nương và dệt thổ cẩm là chính. Nơi đây sẽ chào đón bạnbằng sự mát mẻ của bốn bề núi biếc, đồng xanh và những nếp nhà sàn giản dị,hiền hòa. Đến nơi đây bạn khó có thể đi vội vã, hãy bước từng nhịp khoan thaiquanh bản làng và hít đầy lồng ngực bầu không khí dễ chịu xung quanh để cảmnhận cuộc sống của người thái vùng cao. Tự do tản bộ và với lòng hiếu khách củacon người nơi đây khi ghé thăm du khách sẽ được cùng gia chủ thưởng thức nhữngmón ngon riêng có của núi rừng như gà đồi, cá suối hấp, măng đắng, nếp nương...thưởng thức đồ uống được nấu từ những loại cây thuốc bản địa rất riêng cùng menrượu cần làm đắm say lòng người. Đêm về, du khách sẽ được hòa mình trong khônggian văn hóa truyền thống của người Thái, đốt lửa trại, giao lưu nhảy sạp vớidân bản, nghe hát Khặp và lắc lư cùng điệu xòe Thái giao duyên đầy tình tứ.
Du lịch sinh thái kết hợp nghiên cứu khoa học: Thảmthực vật rừng Xuân Liên thuộc kiểu rừng kín thường xanh mưa ẩm với số loàiphong phú. Khu hệ thực vật có 1.142 loài thực vật bậc cao có mạch, trong đó có35 loài trong sách đỏ Việt Nam, 12 loài trong Sách đỏ Thế giới như Pơ mu, Samu, Bách xanh, Dẻ tùng sọc trắng…. Đặc biệt, khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liêncòn có gần 4.000 ha rừng nguyên sinh là nơi phân bố tập trung của 2 loài hạttrần quý hiếm Pơmu, Sa Mu đường kính bình quân từ 1-1,5 m, có những quần thểSamu, pơmu cổ thụ 1.500 tuổi, đường kính lên tới 4 m, và trong số đó, có 2 câyđại diện được công nhận là cây di sản Việt Nam. Khu hệ động vật Xuân Liên có1.631 loài thuộc 209 họ, 38 bộ, có 66 loài trong sách đỏ Việt Nam và thế giới;trong số đó có những loài quý hiếm được xác định có phân bố lớn nhất Việt Namhiện nay đó là loài Vượn đen má trắng với 41 đàn, 129 cá thể; loài vọoc xám với212 cá thể; và có tới 3/4 loài Mang hiện có ở Việt Nam, đặc biệt đã xác địnhloài Mang “Mang Roosevelt” hay chính là loài mang Lào được coi là tuyệt chủngcách đây gần 100 năm, hiện nay đang phân bố tại Xuân Liên. Hệ thủy sinh sôngChu, sông Đạt, sông Khao và hồ Cửa Đạt: Bên cạnh là hệ động thực vật rừng, XuânLiên còn là nơi phân bố đa dạng các loài thủy ở 2 loại hình thuỷ vực chính đólà sông và suối. Đã xác định được 69 loài cá thuộc 17 họ, 6 bộ. Trong đó, bộ cáchép có 2 họ 41 loài, bộ cá vược có 5 họ 12 loài và bộ cá nheo có 5 họ 11loài. Một số loài cá to và có giá trịcao như cá Chình hoa (người dân gọi là cá Lệch), cá lăng, Chạch làn, cá leo...
Vườn thực vật của Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liêncó địa hình vùng đồi núi thấp, tổng diện tích tự nhiên của khu vườn là 90,603ha; trong đó thảm thực vật rừng có 78 loài, gồm: 35 loài thuộc 27 họ thân gỗ, 4loài thuộc 1 họ tre nứa và 38 loài cây bụi, dây leo, cỏ cao. Hiện nay, vườn sưutập thực vật đã trồng quy tập được 45,364 ha cho 60 loài cây gỗ, gồm: Giổi ănhạt, Quế Thường Xuân, Nhội, Dâu da đất, Cây Đen, Cây Thị, Mun, Sung, Vả rừng,Đa lông, Gụ lau, Vàng Anh, Gụ mật, Giáng hương, Muồng đen, Thàn mát, Sửa Bắcbộ, Cẩm lai, Trắc vàng, Sổ, Sến mủ, Táu mật, Chò chỉ, Chò nâu, Trai lý, Dọc,Sấu, Xoài, Phay rừng, Lát hoa, Lát chun, Cọ phèn, Trám đen, Trám trắng, Trámchim, Chẹo tía, Cơi, Nghiến, Giẻ cuống, Giẻ cau, Giẻ đỏ, Giẻ cà ổi, Sồi vàng,Giẻ gai, Sồi ghè, Thôi chanh, Thừng mực mỡ, Thừng mực lông, Vàng kiêng, Mãitáp, Lõi thọ, Tếch, Chân chim, Đinh mật, Đinh thối, Sau sau, Thanh thất, Máuchó lá to, Máu chó lá nhỏ (mỗi loài trồng từ 150 đến 200 cây, mật độ trồng 200cây/ha). Trồng quy tập được 5,470 ha cho 11 loài tre, trúc, gồm: Tre chảy, Trengà, Tre song, Lồ ô, Lùng, Bương, Trúc đùi gà, Mai, Tre điền trúc, Tre lụctrúc, Tre bát độ (mỗi loài trồng 100 cây, mật độ trồng 200 cây/ha). Xung quanh vườnsưu tập thực vật có 4.438 m hàng rào bảo vệ, rộng 4 m, được trồng từ cây tregai và mây.
Các công trình cơ sở hạ tầng, gồm có: Vườn ươmgiống cây lâm nghiệp với diện tích 0,5 ha; hồ chứa nước sinh thái tạo cảnh quancho du lịch và tạo nguồn nước phục vụ phòng cháy chữa cháy rừng với diện tích1,9 ha; có đường ôtô và cổng 1,012 ha; đường đi bộ trong vườn với chiều dài5.316,4 m, rộng 1,2 m, lát bằng gạch tuynen 2 lỗ tạo bước đi trên toàn tuyến;hành lang đường điện 35 KV đi qua có diện tích 0,468 ha; hệ thống suối chảytrong vườn có diện tích 0,84 ha.
Nhà bảo tàng thiên nhiên là nơi lưu giữ hơn 600tiêu bản mẫu chuẩn các loài thực vật; 80 mẫu tiêu bản các loài Thú; 80 mẫu tiêubản các loài Chim; và hàng 1.000 mẫu tiêu bản các loài lưỡng cư, thủy sinh vàcôn trùng… tại khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên. Khu nhà bảo tàng được xâydựng rất rộng rãi và hiện đại, với hệ thống cửa sổ bốn phía thoáng mát, baoquanh là những hàng cây xanh mát nhìn trực tiếp ra hồ sinh thái Xuân Liên.
