Không chỉ được mệnh danh là "đệ nhất động" của Thanh Hóa, Động Bo Cúng còn là một trong những kỳ quan thiên nhiên kỳ vĩ bậc nhất miền Trung. Hàng triệu năm kiến tạo đã tạo nên một tuyệt tác độc đáo, hứa hẹn mang đến cho bạn hành trình khám phá choáng ngợp và đầy ấn tượng giữa lòng núi rừng xứ Thanh.
Động Bo Cúng nằm ở một sườn núi đá vôi cacxtơ (Karst), thuộc địa phận bản Chanh, xã Sơn Thuỷ, cách trung tâm tỉnh Thanh Hoá khoảng 190km về phía Tây Bắc.
Tên gọi “Bo Cúng” trong tiếng dân tộc Thái có nghĩa là “mó tôm”, bắt nguồn từ việc hang động này nằm cạnh một mó nước nơi có nhiều tôm cá sinh sống. Động được người dân địa phương khám phá từ năm 2008 và đến năm 2009 đã được xếp hạng là Di tích danh thắng cấp tỉnh.
Đây là một điểm du lịch còn giữ nguyên vẻ hoang sơ, kỳ vĩ. Bên trong hang là không gian rộng lớn bao la cùng hệ thống nhũ đá có hình thù độc đáo. Vì vậy, hang động đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách, đặc biệt với những ai yêu thích loại hình du lịch trải nghiệm và khám phá.
Khung cảnh ngoạn mục bên trong lòng động với vô vàn nhũ đá lấp lánh, kỳ ảo dưới ánh đèn màu, tựa như một cung điện ngầm.
Động Bo Cúng là một quần thể hang động đá vôi tuyệt đẹp, nổi bật với hệ thống nhũ đá phong hóa đa dạng và có thể nói là đẹp nhất xứ Thanh. Nơi này cũng được xem là hang động sâu và lớn nhất ở khu vực phía Bắc.
Niên đại hình thành: Qua quá trình khảo sát và đo đạc, Đoàn Thám hiểm - Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh tại Việt Nam nhận định Động Bo Cúng được hình thành cách đây hơn 4 triệu năm.
Cấu trúc và đặc điểm: Hang động nằm ở độ cao 420m so với mực nước biển. Chiều dài của động là 1.078m, rộng trung bình từ 10 - 60m và độ cao từ 20 - 50m. Trong lòng động có nhiều ngách hang khác nhau
Hang động gắn liền với hệ thống hàng nghìn thạch nhũ lấp lánh, phong phú cả về hình dáng, màu sắc và kích thước. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá thạch nhũ ở Bo Cúng rất đẹp và hiếm hoi trên thế giới, hiện chỉ có khoảng 5 hang động sở hữu loại thạch nhũ tương tự.
Trong đó, có rất nhiều hình thù kỳ thú, kích thích trí tò mò và tưởng tượng của du khách như: tượng Phật, thần gác cửa, cột chống trời, chim đại bàng, chùm đèn, búp măng, ruộng bậc thang, những bức màn trướng, cung điện lấp lánh sắc màu hoa cương và cả những đợt sóng hoá thạch,...
Đặc biệt, trong động cũng được đầu tư lắp đặt hệ thống đèn màu và đèn chiếu sáng dọc theo chiều dài của động. Ánh sáng chiếu lên vách đá càng khiến không gian thêm lung linh huyền ảo, như đang lạc bước giữa bức tranh sơn thủy sống động.
Động Bo Cúng là địa điểm du lịch còn giữ nguyên vẻ hoang sơ, kỳ vĩ
Động Bo Cúng mang đến cho du khách một cảm giác thư thái, dễ chịu như đang bước vào “chiếc điều hòa khổng lồ”. Càng tiến sâu vào trong, không khí càng mát lạnh, trong lành và tĩnh lặng, giúp xua tan mọi mệt mỏi của đời thường.
Rải rác trong động là những mạch nước ngầm tạo thành các mó nước, vũng nước róc rách chảy qua các khe đá. Mặt nước phẳng lặng và trong vắt như tấm gương, phản chiếu ánh sáng lung linh, khiến khung cảnh thêm phần huyền hoặc và cuốn hút.
Khu vực quanh Động Bo Cúng được coi như một bảo tàng thiên nhiên sống. Du khách đến đây không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp trong hang mà còn hòa mình với cảnh quan hoang sơ của núi rừng
Ngay dưới chân núi còn có dòng suối Xia len lỏi chảy qua, cách cửa hang chỉ khoảng 50m. Dòng nước trong vắt uốn lượn giữa thảm cây xanh mát tạo nên khung cảnh hữu tình, đậm chất miền sơn cước.
Động nằm tại bản Chanh, một bản người Thái. Ghé thăm nơi đây, du khách có thể:
Tìm hiểu đời sống văn hóa đặc trưng của cộng đồng bản địa
Chiêm ngưỡng những cọn nước - guồng nước (trong tiếng Thái gọi là lăng lục) xoay tròn cần mẫn bên bờ suối
Thuê trang phục người Thái để chụp lại những bức hình độc đáo
Bên ngoài khu vực hang còn có sân bãi rộng để tổ chức các hoạt động tập thể hoặc thể thao như chơi bóng chuyền. Nếu đến đúng dịp lễ hội truyền thống, bạn còn có cơ hội hòa mình vào không khí sôi nổi, đậm bản sắc của người dân địa phương.
Từ trung tâm tỉnh Thanh Hóa, du khách đi theo Quốc lộ 217 hướng Tây Bắc. Khi đến UBND xã Sơn Thuỷ, hãy đi theo các biển báo và chỉ dẫn của người dân địa phương để vào bản Chanh.
Từ địa phận bản Chanh, bạn tiếp tục di chuyển, đến khi qua cây cầu bắc ngang suối Xia là sẽ tới khu vực chân núi nơi có cửa Động Bo Cúng.
Lưu ý:
Du khách mua vé tham quan ngay tại cầu
Ngay dưới chân động có bãi đỗ xe rộng rãi, có thể đỗ được cả xe máy và ô tô, rất thuận tiện cho du khách.
Từ chân núi, du khách cần men theo con đường mòn lát đá, bám vào sườn núi và leo lên khoảng 40m là tới cửa động. Đoạn đường này đã được đầu tư xây dựng bậc thang kiên cố.
Vào mùa mưa, đường trong động có thể trơn trượt, một số đoạn đất nhão dễ lún. Bạn nên chuẩn bị giày chống trượt, di chuyển chậm và chú ý tránh va đầu vào những tảng đá treo thấp trong hang.
Lưu ý: Một số ngách hang sâu vẫn còn hiểm trở, chính quyền xã hiện chỉ cho phép tiếp cận các khu vực gần cửa hang, du khách không nên tự ý đi sâu vào các ngách bên trong để đảm bảo an toàn.
Giá vé tham quan Động Bo Cúng rất phải chăng, phù hợp với đại đa số du khách. Mức giá chỉ 20.000 VND/người lớn và 10.000 VND/trẻ em.
Lưu ý: Du khách dù chỉ đi qua cầu nhưng không lên động vẫn cần mua vé như bình thường.
Dù dịch vụ du lịch tại đây chưa được khai thác mạnh mẽ, nhưng vẫn đáp ứng đầy đủ các tiện ích cơ bản cho du khách.
Khu vực dưới chân động có nhiều hàng quán phục vụ nước giải khát và đồ ăn nhẹ.
Tại các lán chòi gần cửa động, bạn có thể thưởng thức những món đặc sản địa phương như thịt sóc nấu với sả ớt, mẻ và lá chanh, hoặc cá tầm nướng và cơm lam. Các lán này cũng nhận chuẩn bị cơm sẵn nếu được đặt trước, rất thuận tiện cho những đoàn khách đi theo nhóm.
Ngoài ra, bạn cũng có thể đi ra các bản làng lân cận hoặc đi xa hơn khoảng 20 - 25km để tìm các quán ăn, nhà hàng lớn.
Du khách cũng có thể chuẩn bị đồ ăn nhẹ mang theo để chủ động về thời gian.
Khu vực gần Động Bo Cúng chưa có nhiều dịch vụ lưu trú. Nếu có kế hoạch nghỉ lại, bạn có thể tìm đến các homestay quanh khu vực bản Chanh. Nếu muốn dịch vụ tiện nghi hơn thì bạn cần đi xa hơn khoảng vài chục km vào trong thị trấn để đến một số nhà nghỉ nhỏ, giá từ 250.000 VND/đêm như: khách sạn Sông Mã, khách sạn Miền Tây, nhà nghỉ Sơn Thuỷ,... đa số đều nằm trên Quốc lộ 217 và rất dễ tìm.
Hành trình chinh phục thiên nhiên sẽ càng trọn vẹn và đáng nhớ hơn nếu bạn kết hợp khám phá thêm những điểm đến độc đáo nằm lân cận Động Bo Cúng.
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu: Được ví như "lá phổi xanh" của miền Tây xứ Thanh, Pù Hu là mái nhà chung của một hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động thực vật quý hiếm. Đây là thiên đường cho những ai đam mê trekking, đi bộ xuyên rừng và khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của tự nhiên.
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông: Pù Luông nổi tiếng với vẻ đẹp non nước hữu tình của những thửa ruộng bậc thang trải dài bên những nếp nhà sàn của người Thái, người Mường. Nơi đây là sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và sự yên bình, thơ mộng, đặc biệt là vào mùa lúa chín.
Khu du lịch cộng đồng Bản Ngàm: Vị trí ở xã Sơn Điện, là nơi bạn có thể trải nghiệm sâu sắc nhất văn hóa của người Thái. Đến Bản Ngàm, du khách sẽ được nghỉ ngơi trong những nếp nhà sàn truyền thống, thưởng thức các món ăn đặc sản do chính người dân bản địa chế biến và hòa mình vào những điệu múa, lời ca ấm áp, thân tình.
Kết nối đi Viêng Xay (Lào): Du khách có thể di chuyển tới cửa khẩu quốc tế Na Mèo để sang Viêng Xay, nơi được mệnh danh là “thủ đô kháng chiến” của đất nước Lào. Nơi đây nổi tiếng với gần 500 hang động cùng các khu di tích lịch sử cách mạng, đồng thời mang đến cơ hội tìm hiểu phong tục, văn hóa của người Lào và thưởng thức các đặc sản như xôi Lào, lạp xưởng, bia Lào,...
Động Bo Cúng không chỉ là một điểm đến trên bản đồ du lịch, mà là một hành trình trọn vẹn đưa ta xuyên qua hàng triệu năm kiến tạo của địa chất. Đến với nơi này, bạn sẽ được chiêu đãi một “bữa tiệc thị giác” của thạch nhũ lộng lẫy, cùng một không gian tĩnh lặng tuyệt đối để tâm hồn được thư thái. Hãy lên kế hoạch cho chuyến đi của bạn ngay hôm nay, một thế giới kỳ ảo trong lòng núi đá đang chờ bạn đặt chân đến khám phá!
